سربازان ماهر و متخصص وارد بازار کار می‌شوند
گفت‌وگو با سرتیپ موسی کمالی درباره طرح مهارت‌آموزی و اشتغال سربازان پس از خدمت
مرضیه ثمره‌حسینی_روزنامه‌نگار
بسیاری از مردان جوان ایرانی باید 2سال از بهترین سال‌های عمر خود را به خدمت سربازی بروند که اصلا زمان کمی نیست. از سال97، نیروهای مسلح امکانی فراهم کرده که 24ماه دوره خدمت فقط به آموزش‌های نظامی سپری نشود و سربازان جوان طی این مدت مهارتی بیاموزند تا بعد از پایان دوران سربازی بتوانند در قامت افرادی ماهر و متخصص وارد بازار کار شوند. «طرح مهارت‌آموزی و اشتغال سربازان پس از خدمت» به یگان‌های نیروهای مسلح همه استان‌ها ابلاغ شده و در حال اجراست. سرتیپ دوم پاسدار موسی کمالی، مشاور عالی قرارگاه مرکزی مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه نیروهای مسلح، در گفت‌وگو با همشهری، از نحوه اجرا و بازخورد طرح گفته‌اند که می‌توانید در ادامه بخوانید.
طرح مهارت‌آموزی سربازان چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
از اهداف طرح، ایجاد نشاط و جذابیت در دوره خدمت است. مهم‌ترین هدف دیگر، توانمندسازی سربازان است؛ اینکه سربازان مهارت عمومی و تخصصی فرابگیرند. در همین راستا شعار طرح این است که سربازان حداقل یک مهارت تخصصی و 5مهارت عمومی در طول دوره خدمت یاد بگیرند تا بعد از اتمام دوره سربازی بتوانند وارد بازار کار شوند.
در این طرح امکان مهارت‌آموزی در چه رشته‌هایی فراهم است؟
در آموزش مهارت‌ها، نیاز بازار کار و جامعه رصد شده و همچنین امکان آن فراهم است که جوانان براساس علاقه خود حق انتخاب داشته باشند. تقریبا 500مهارت در برنامه آموزشی گنجانده شده که به مهارت‌های طلایی، نقره‌ای و برنزی دسته‌بندی شده‌اند.
تا الان طرح در چه استان‌هایی وارد فاز اجرایی شده؟
همه یگان‌های نیروهای مسلح در همه استان‌ها در شمول طرح قرار گرفته‌اند. ارتش، سپاه، نیروی انتظامی و وزارت دفاع در طرح مشارکت دارند و تاکنون با 26وزارتخانه و دستگاه، شامل وزارت کار، وزارت کشاورزی، وزارت ورزش و جوانان، وزارت ارتباطات و وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان فنی‌وحرفه‌ای تفاهمنامه امضا شده تا در پیشبرد طرح، نیروهای مسلح را یاری کنند.
چه تعداد سرباز تحت پوشش قرار گرفته‌اند؟
برنامه‌ریزی‌ها بر این اساس بوده که در سال اول که سال97 بود، 20درصد؛ سال98، 50درصد؛ امسال 65درصد؛ سال آینده 85درصد و در سال1401 تمام سربازان تحت پوشش قرار گیرند. تاکنون حدود 250هزار سرباز آموزش تخصصی دیده‌اند و نزدیک به 100هزار نفر نیز آموزش‌های عمومی مانند آموزش کسب‌وکار، آموزش امداد و نجات و سبک زندگی را فراگرفته‌اند.
طرح تحت‌تأثیر شیوع ویروس کرونا متوقف نشده؟
خیر، ما راهکارهایی در پیش گرفته‌ایم تا بتوانیم وضع به‌وجودآمده را مدیریت کنیم؛ ازجمله اینکه سراغ برگزاری آزمون‌های ادواری رفته‌ایم. افرادی که تازه تحت پوشش طرح قرار می‌گیرند، ابتدا مهارت‌سنجی می‌شوند و چنانچه کسی مهارتی دارد، اما مدرک آن را ندارد، با همکاری سازمان فنی‌وحرفه‌ای به او مدرک اعطا می‌شود. دومین کاری که در پیش گرفته‌ایم، آموزش سربازان در محیط واقعی کار است. تاکنون حدود 5هزار محیط واقعی کار ایجاد کرده‌ایم که به رسمیت شناخته شده‌اند و بنا داریم که این تعداد را به 15هزار محیط کار برسانیم. آموزش‌های عمومی نیز با رعایت پروتکل‌های بهداشتی اجرا می‌شود.
منابع مالی موردنیاز طرح از کجا تأمین می‌شود؟
بخش عمده منابع از محل منابع جاری نیروهای مسلح و دستگاه‌های اجرایی تأمین می‌شود و سازمان‌های وابسته از امکانات و نیروی انسانی خود برای مهارت‌آموزی به جوانان استفاده می‌کنند. بخشی هم در قانون بودجه لحاظ شده است تا برای اجرای طرح به وزارتخانه‌های مختلف مانند وزارت کار یا کشاورزی و نیروهای مسلح اختصاص داده شود.
این طرح فقط مربوط به 2سال خدمت سربازی می‌شود؟
خیر، جوانان می‌توانند داوطلبانه قبل از خدمت نیز تحت پوشش قرار گیرند. ما برای اجرای طرح 2سامانه طراحی کرده‌ایم که سامانه «سرباز ماهر» مربوط به پیش از خدمت است. در این سامانه از همه جوانان بالای 15سال دعوت کرده‌ایم که اگر مهارتی دارند، آن را ثبت کنند. در ازای مهارت تخصصی که برای هر جوان ثبت می‌شود، ما مشوق‌هایی برای او درنظر گرفته‌ایم، ازجمله اینکه می‌تواند سازمان محل خدمت یا استان محل خدمت را خودش انتخاب کند و بعد از ورود به خدمت هم با اعطای درجه و مرخصی، او را تشویق می‌کنیم. علاوه بر این، در زمان خدمت نیز می‌تواند مهارت‌های مکمل را فرابگیرد. سامانه دیگر، سامانه «ماهرسان» است که از سوی بانک انصار طراحی شده است. هدف از راه‌اندازی این سامانه، رصد جوانان مهارت‌آموخته بعد از پایان دوران سربازی است تا با همکاری نهادهایی که در حوزه اشتغال‌زایی فعالیت می‌کنند، از آنها حمایت شود. جوانان 2سال بعد از خدمت از طریق این سامانه رصد و حمایت می‌شوند.
بازخورد طرح چگونه بوده است؟
کسانی که از طرح مطلع شده‌اند، استقبال خوبی کرده‌اند و حتی پیام‌های زیادی از کسانی که دوران سربازی را پشت سر گذاشتند، دریافت کرده‌ایم که «ای کاش طرح زودتر اجرا شده بود». اما عده‌ای که به‌نظر طرح را درست نفهمیده‌اند، معتقدند که چون سرباز بیکار است، طرح برای سرگرم‌کردن آنهاست! یا برخی دیگر مطرح می‌کنند که طرح ربطی به نیروهای مسلح ندارد، درحالی که ما با توجه به تعهدی که به جوانان داریم، طرح را شروع کرده‌ایم و به‌دنبال آن هستیم که همانطور که جوانان 2سال از وقت خود را در خدمت نیروهای مسلح می‌گذرانند، ما نیز با مهارت‌آموزی آنها حین خدمت و رصدشان بعد از خدمت، از آنها حمایت کنیم. از طرف دیگر، سربازان درحالی که مأموریت خود را انجام می‌دهند که دفاع و تأمین امنیت کشور است، تحت مهارت‌آموزی قرار می‌گیرند و به‌نحوی اوقات فراغت آنها نیز هدفمند سپری می‌شود.
شما چشم‌انداز طرح را چگونه می‌بینید؟
به‌نظر من طرح دیر شروع شد و باید زودتر کلید می‌خورد. به‌دنبال آن هستیم که تا سال 1401همه سربازان یک مهارت را به‌صورت تخصصی فرابگیرند و بعد از پایان دوران سربازی، وارد بازار کار شوند. امروز نیروهای مسلح بستر مهارت‌آموزی جوانان را فراهم کرده و امیدواریم با اطلاع‌رسانی رسانه‌های جمعی و حمایت دستگاه‌های اجرایی مانند دولت، مجلس و دیگر نهادهای مربوطه، شرایط آموزش جوانان در دوران خدمت فراهم شود و بعد از پایان دوران سربازی، هم در دریافت تسهیلات و هم در جذب نیرو به آنها اولویت داده شود.
در همینه زمینه :
